بزرگ‌ترین بمب‌های منفجرشده؛ از بمب تزار تا مادر همه بمب‌ها

سلاح عظیم انفجار هوایی جی‌بی‌یو-۴۳/بی معروف به «مادر همه بمب‌ها» یا MOAB بزرگ‌ترین سلاح غیرهسته‌ای است که تا‌به‌حال ایالات متحده آمریکا در موقعیت‌های جنگی از آن استفاده کرده است. این سلاح که ۹ متر طول داشت، ازطریق هواپیماهای باری در کوهستان‌های افغانستان مستقر شد تا گروهی از جنگجویان داعش را از بین ببرد. به گزارش وکس، در زرادخانه آمریکا فقط بمب معروف به «نفوذگر مهمات انبوه» که هنوز در جنگ مورد استفاده قرار نگرفته، از این بمب بزرگ‌تر است.

بمب MOAB در سال ۲۰۰۳ ساخته و آزمایش شد. ارتش ایالات متحده در ابتدا می‌خواست از آن به‌عنوان یک سلاح روانی برای ترساندن دشمن استفاده کند، اما در سال ۲۰۱۷ درنهایت مورد استفاده قرار گرفت و در منطقه خطرناکی از افغانستان در نزدیکی مرز پاکستان انداخته شد. عبور نیروهای زمینی از این منطقه که مملو از تونل‌ و مواد منفجره بود، بسیار خطرناک بود، بنابراین فرصتی عالی برای آمریکا مهیا شد تا بمب بزرگ خود را در میدان جنگ آزمایش کند.

بمب MOAB با شعاع انفجاری حدود ۱٫۶ کیلومتر و نیروی انفجار ۱۱ تن مواد منفجره، قادر است به یکباره ساختمان‌های فراوانی را با خاک یکسان کند و فقط برای استفاده در شرایط خاص مناسب است که احتمال تلفات غیرنظامی بسیار پایین است.

در سال ۲۰۱۹، چین در تلاش برای رقابت با جنگ‌افزارهای مشابهی که توسط روسیه و ایالات متحده ساخته شده بود، آزمایش بمب MOAB خود را شروع کرد.

بمب MOAB چین فقط یکی از بمب‌هایی است که این کشور در سال‌های اخیر در تلاش برای ارتقای زرادخانه نظامی خود و دستیابی به موقعیت ابرقدرت ساخته است. غول صنعت دفاعی چین تا آنجا پیش رفت که ویدئویی تبلیغاتی از انفجار عظیمی که تولید کرده بود، منتشر کرد تا قدرت آن را به رخ دیگران بکشد.

شایعاتی وجود دارد که بمب چینی مذکور ماهیت گرمافشاری یا ترموباریک دارد. بمب‌های گرمافشاری یا ترموباریک می‌توانند اثرات وحشتناکی بر غیرنظامیان داشته باشند و بسیاری براین‌ باورند که این بمب‌ها باید ممنوع شوند. نورینکو، شرکت چینی سازنده بمب این اتهام را رد کرده است.

درحال‌حاضر این باور وجود دارد که بمب‌های MOAB چین قوی‌ترین سلاح‌های غیرهسته‌ای ساخته‌شده در این کشور هستند. مادر همه بمب‌های چین بسیار بزرگ بود و چندین تن وزن و حدود ۶ متر طول داشت، به‌طوری‌که فقط هواپیمای ترابری قدرت جا‌به‌جا کردن آن را داشت.

در سال ۲۰۰۷ روسیه برای اینکه قدرت خود را به رخ رقیبانش بکشد، ابرسلاح خود را آزمایش کرد. پدر همه بمب‌ها یا FOAB پاسخ روسیه به مادر همه بمب‌های آمریکا بود و چهار برابر قدرت بیشتر داشت.

بمب FOAB احتمالا قوی‌ترین بمب غیرهسته‌ای موجود است. به‌گزارش رویترز، رسانه‌های روسی انفجاری آزمایشی را در تلویزیون دولتی نشان دادند که در آن تصاویر یک آپارتمان واژگون‌شده و زمین سوخته اطراف آن دیده می‌شد.

با توجه به اهداف احتمالی آن، بمب FOAB فقط یک بمب بزرگ نیست، بلکه بزرگ‌ترین سلاح گرمافشاری شناخته‌شده برای بشر است. با توجه به اندازه عظیم آن، مقامات روسیه تأثیر آن را با انفجار هسته‌ای برابر دانسته‌اند اگرچه منتقدان آن را اغراق‌آمیز می‌دانند. با وجود اثرات وحشتناک سلاح‌های ترموباریک، روسیه در جنگ با اوکراین از دستگاه‌های ترموباریک کوچک‌تری استفاده کرده است.